Wierni.net
Młodzieżowy Portal KatolickiWynalazki i niezwykłe życie św. Maksymiliana
Niedziela Palmowa jest to ostania niedziela Wielkiego Postu. W Polsce bywa też nazywana Kwietną lub Wierzbną. Niedziela ta wprowadza nas w cykl obrzędów bezpośrednio związanych z nadchodzącą Wielkanocą. Rozpoczyna Wielki Tydzień, który wieńczony jest Triduum Paschalnym Wielkim Czwartkiem, Wielkim Piątkiem oraz Wielką Sobotą które poprzedzają Rezurekcję. W Niedzielę Palmową Kościół świętuje tryumfalny wjazd Chrystusa do Jerozolimy, dokąd przybył wraz z uczniami na święto Paschy i - jak podaje Pismo święte - witany był przez wielkie tłumy ludzi wołających: Hosanna! Błogosławiony, który przychodzi w Imię Pańskie!( J. 12,13) i rzucających na drogę, i pod kopytka osiołka, na którym jechał Jezus, gałązki palmowe.Najważniejszą uroczystością kościelną Niedzieli Palmowej są procesje z palmami. Procesje te, jako pierwsi obchodzili, już w IV w., chrześcijanie jerozolimscy. Później w V i VI w. przyjęły się one także w Kościele zachodnim. Sam zaś obrzęd święcenia gałązek zielonych czyli palm wielkanocnych, wprowadzono do liturgii Niedzieli Palmowej w XI w. W całej Polsce, w Niedzielę Palmową do wszystkich kościołów podążają wierni z palmami w ręku. Święci się je na każdym nabożeństwie, a po sumie (głównym nabożeństwie niedzielnym) odbywają się uroczyste procesje z palmami. Potem przynosi się je do domów na błogosławieństwo Boże i aby zdobiły nasze mieszkania i stoły w okresie świątecznym.
Z Niedzielą Palmową związane są oczywiście palmy. W Polsce mają one tradycyjnie kształt pionowych bukietów różnej wysokości, w których koniecznie muszą znaleźć się gałązki wierzbowe o tej porze roku okryte srebrzystymi, puszystymi baziami (zwanymi także kotkami lub bagniątkami). Wierzba uważana jest bowiem za roślinę miłującą życie, ponieważ rośnie w najgorszych nawet warunkach, łatwo się przyjmuje, a ucięta, włożona do wody gałązka wierzbowa i nawet pozostawiona w wilgotnym kącie wierzbowa miotła, szybko wypuszczają zielone listki; symbolizuje więc zmartwychwstanie i życie.
Do palmy wkłada się także rośliny wiecznie zielone: gałązki tui, świerku, bukszpanu, borówek leśnych, cisu a przybiera się ją jeszcze kolorowymi wstążeczkami i suszonymi lub sztucznymi kwiatkami. Bardzo popularne są w Polsce palmy wileńskie, mające kształt kolorowych wysmukłych bukietów lub barwnych pałek (zwanych wałkami), różnej wysokości i grubości, z misternie układanych suszonych kwiatów, farbowanych kłosków różnych traw i mchów. Niegdyś ten typ palm występował głównie w okolicach Wilna oraz na przygranicznych terenach polsko - litewskich. Obecnie palmy wileńskie są znane w całej Polsce. W niektórych miejscach palmy przybierają kolosalne, kilkumetrowe rozmiary - taka tradycja kultywowana jest m.in w okolicach Tarnowa czy na Kurpiach.Te wysokie palmy występują w dwóch zasadniczych odmianach. Na południu Polski są to pęki długich prętów wierzbowych, leszczynowych lub wiklinowych, w kilku miejscach przewiązanych giętką wierzbową wicią, zwieńczone wielkim barwnym bukietem - czubem z kwiatów bibułkowych, wierzbowych bazi, bukszpanu i świerku oraz długich kolorowych wstążek. Na szczycie takiej palmy umieszcza się zazwyczaj pozłocisty krzyżyk. Palmy kurpiowskie natomiast przypominają wysokie kwietne słupy, na całej długości ozdobione zielenią i kolorowymi kwiatami z bibuły.
W tradycji Kościoła palma symbolizuje zarówno męczeństwo jak i tryumf, a zatem i Mękę i chwalebne Zmartwychwstanie Jezusa oraz nieśmiertelność duszy ludzkiej. Procesje z palmami wyrażają więc głębokie treści religijne. W tradycji ludowej, palma - gałązka zielona jest symbolem sił witalnych i życia, corocznej odnowy roślin i zapowiedzią ich kwitnienia i owocowania. Z palmami, którym przypisywano niezwykłe właściwości dobroczynne, życiodajne, lecznicze i magiczne łączyły się różne zwyczaje. Jeszcze i dzisiaj, chociaż już tylko dla żartu, połyka się wyjęte z palmy bazie co podobno ma chronić od wiosennych przeziębień i bólu gardła. O zwyczaju tym wspominał nawet Mikołaj Rej z Nagłowic. W całej niemal Polsce smagano się poświęconymi w kościele palmami, dla zdrowia i urody. Wołano przy tym zawsze: Palma bije nie ja bije, za tydzień Wielki Dzień za sześć noc Wielkanoc W wielu domach zwłaszcza na wsi, wkłada się palmę za święty obraz lub przybija ją nad drzwiami wejściowymi, aby chroniła od pożaru i wszelkiego zła. Na południu Polski, na Ziemi Sądeckiej i Rzeszowskiej, w okolicach Tarnowa, cząstki palmy lub zrobione z palm krzyżyki, w Niedzielę Wielkanocną lub w Wielkanocny Poniedziałek, wcześnie rano, wbija się w zagony, w polu i ogrodzie, aby błogosławiły zasiewom, broniły je od gradu i szkodników. Palma pozostała dotychczas ważnym atrybutem świąt Wielkanocnych. Gdy nadchodzi Niedziela Palmowa w całej Polsce robi się kolorowo i zielono od palm. Pełno ich przy kościołach, w koszach ulicznych sprzedawców, na targowiskach, w sklepach z pamiątkami i kwiaciarniach. Zdobią stoiska i witryny sklepowe i przypominają, że Wielkanoc jest już bardzo blisko, że rozpoczęły się już najważniejsze obchody tego święta.
Andrzej Gierczak
Opublikuj
Państwa e-mail służy jedynie weryfikacji i nigdy nie zostanie opublikowany na stronie.
